Altın, küresel piyasalarda anlık olarak belirlenen bir fiyata sahip olsa da, bir kuyumcuya girdiğinizde veya online bir platformdan alım yaptığınızda karşınıza çıkan etiket fiyatı, uluslararası piyasa değerinden farklı olabilir. Peki, altının gram fiyatı neden şehirden şehire, hatta ülkeden ülkeye değişiklik gösterir? Bunun arkasında yerel talep, vergiler ve ekonomik koşullar gibi bir dizi bölgesel faktör yatmaktadır.
Altın fiyatlarındaki bölgesel farklılıkların en temel nedenlerinden biri, ülkelerin uyguladığı vergi ve ithalat politikalarıdır. Hükümetler, altın ithalatını ve satışını düzenlemek için çeşitli vergiler uygular ve bu vergiler doğrudan son tüketiciye yansıyan fiyatları etkiler.
Örneğin, Türkiye'de işlenmemiş külçe altın gibi yatırım amaçlı altınlarda KDV uygulanmazken, işçilik içeren takı ve mücevherat ürünlerinde KDV söz konusudur. Bazı ülkeler ise her türlü altın satışından KDV alabilir. Bu durum, aynı gramajdaki bir altın takının farklı ülkelerdeki fiyatını doğrudan etkiler.
Ülkeler altın ithalatına vergiler veya kotalar getirebilir. Örneğin, bir ülkenin altın ithalatına %5 ek vergi getirmesi, o ülkedeki iç piyasa fiyatlarının uluslararası piyasalara göre %5 daha yüksek olmasına neden olur.
Küresel altın fiyatları belirli bir seviyede olsa da, bir bölgedeki yerel arz ve talep dengesi, fiyatlar üzerinde belirleyici bir rol oynar.
Özellikle Türkiye gibi altının kültürel olarak önemli olduğu ülkelerde, düğün sezonları, bayramlar ve özel günler altın talebini artırır. Bu dönemlerde artan talep, yerel piyasada altın fiyatlarının geçici olarak yükselmesine yol açar.
Altının madenlerden kuyumculara ulaşması karmaşık bir lojistik süreç gerektirir. Taşıma, sigorta ve güvenlik maliyetleri, nihai ürünün fiyatına eklenir ve özellikle uzak veya ulaşımı zor bölgelerde fiyat farkı yaratır.
Yüksek enflasyon veya döviz karşısında yerel para biriminin değer kaybı, altına olan talebi artırır ve fiyatların yükselmesine yol açar. Uluslararası piyasa sabit olsa bile, yerel fiyatlar kur dalgalanmalarına bağlı olarak değişir.
Ortalama gelir düzeyi ve alım gücü, hangi tür altın ürünlerinin popüler olacağını ve fiyat aralıklarını belirler. Daha yüksek gelirli bölgelerde 22 veya 24 ayar altın talebi artarken, daha düşük gelirli bölgelerde 14 veya 8 ayar ürünler tercih edilir.
Altın fiyatları yalnızca küresel piyasalarda belirlenen anlık bir rakam değildir. Vergiler, ithalat politikaları, yerel arz-talep dengesi ve ekonomik koşullar bir araya gelerek nihai fiyatı oluşturur. Bölgesel değişkenlikleri anlamak, altın yatırımı ve alımında stratejik kararlar vermenize yardımcı olur.